Doğu Cephesinde Değişen Bir Şey Yok!

Geçen yüzyılın ünlü Alman yazarlarından Erich Maria Remarque’ın Birinci Dünya Savaşı’nda geçen ve dilimize de çevrilen “Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok” (“Im Westen Nichts Neues”) adlı romanı, şu satırlarla biter:

“...ve o günün savaş raporlarında batı cephesinde kayda değer bir şey olmadığı yazılıydı...”

Savaşın bitmesine çok az vardır. Romanın kahramanı tam da o gün cephede vurulup ölmüştür. Ama '‘bir’' kişinin ölümü yüzünden dünyalar yıkılmamıştır. Ve bu sıradan gerçek, o günün raporlarında bu sıradanlığa yakışır bir korkunçlukla dile getirilir:

“Batı cephesinde kayda değer bir şey yok...”

Doğu cephesinde de...

Osman AYDOĞAN