Afrin

1516'da Yavuz Sultan Selim komutasındaki Türk ordusunun Mercidabık Muharebesi'nde Memlûk ordusunu yenilgiye uğratmasıyla tüm Suriye ve Filistin toprakları Osmanlı Devleti'ne katılır. Tüm Suriye ve Filistin toprakları da yeni kurulan Şam Eyaleti'ne bağlanır. Şam Eyaleti Suriye'nin kuzeyi ile Türkiye'nin bugünkü Hatay ve Kilis vilayetlerinin topraklarını kapsıyordu.

1534 yılında Halep, Şam Eyaletinden ayrılarak Halep Eyaletine dönüşür. Halep Eyaleti Adana Eyaleti kurulana kadar bir dönem bugünkü Adana ve Osmaniye illeriyle Mersin ilinin doğu kesimini de kapsar. .  

17. Yüzyılda Halep Eyaleti sekiz sancak olarak teşkilatlandırılır. Bunlar: Halep, Kilis, Mameratülnuman, Ulu Türkmen (Uzeyr), Mezik, Antakya, Azez ve Bâliz sancaklarıdır.

1864'te Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile yeni vilayet sistemine geçildiğinde Halep eyaleti de aynı topraklarla 1867 yılında Halep Vilayeti'ne dönüştürülür. Vilayet merkezi de yine Halep'tir.

İşte bugün gündemde olan Afrin, o zamanlar Halep Vilayetinin Kilis Sancağına bağlı bir kaza konumundaydı. Türkiye’den Halep’e giden yolun tam da üzerindeydi…

30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi imzalandığında Afrin, Fransız işgali altındadır.  Milli Mücadele döneminde 1920-1921 tarihlerinde de Anadolu'nun güvenliği için Fransız işgali altındaki Afrin'e bölgedeki Kuvayı milliye birliklerine destek olmak amacıyla bir askerî harekât gerçekleştirilir. 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile Fransızların görüşmelerde diretmeleri sonucu, Afrin Fransızlara, yani Suriye'ye terk edilir.

Malatyalı Fahri Kayahan'ın günümüzde artık kimseciklerin bilmediği güzel bir türküsü var: ''Yolum Düştü Suriye'ye Halep’e’’ diye… Bu türküyü kendi sesinden vermeden geçemedim... Bu türküde öyle bir ''Halep'' deyişi vardır ki Malatyalı Fahri'nin - siz yine de ‘’Halep’’e yerine ‘’Afrin’e’’ diye dinleyin - ve eğer sizin tarih, insan ve hayat gibi bir derdiniz varsa zaten kafesine hapsedilmiş yabani kuşlar gibi çırpın çırpın çırpınır kalbiniz... Mutlaka dinleyin derim…

https://www.youtube.com/watch?v=auGtc6e7Nb8

Osman AYDOĞAN